شیخ'عبدالحسین امینی' مشهور به 'علامه امینی' در سال 1320 هجری قمری برابر با 1281 هجری شمسی در تبریز ، در منزل حاج 'میرزا احمد امینی' دیده به جهان گشود. پدر وی یكی از بزرگان و عالمان بر جسته آن دیار به شمار می رفت كه به صفات پسندیده بسیاری چون پرهیزگاری، علم كثیر، اخلاق حسنه و غیره ... آراسته بود.

وی دوران كودكی خویش را با فراگیری علوم مقدماتی و همچنین حفظ اشعاری چون 'الفیه' ابن مالك، در محضر پدر و استادان بنامی چون 'سید محمد مولانا'، صاحب كتاب 'مصباح المساكین' و 'شیخ حسین'، صاحب كتاب 'هدیه الانام' سپری كرد.

عشق فراوان وی به كسب علوم جدید و خاندان اهل بیت(ع) سبب شد تا وی برای كسب مدارج عالی و اندوخته های وافر به نجف اشرف سفر كند و در حوزه علمیه نجف، به فراگیری علوم دینی و تحقیق نزد استادانی چون 'سید ابوتراب خوانساری' و 'سید محمد فیروز آبادی' بپردازد.

علامه امینی پس از كسب معارف اسلامی و علوی در نجف، به تبریز بازگشت و به ارشاد، روشنگری مردم و از همه مهمتر تفسیر قرآن كریم پرداخت. وی برخی از آیات قرآن كریم را در سوره های اعراف، واقعه و مومن مورد بحث و تحلیل قرار داد.علامه در سن 32 سالگی كتاب نفیس 'تفسیر فاتحة الكتاب' را تالیف كرد. این كتاب شامل دو فصل است:

در فصل اول سوره تفسیر شده و در فصل دوم سوره تحلیل شده است، در این كتاب كه به زبان فارسی نیز ترجمه شده ، با بیان ظرایف سوره و توضیح پیرامون توحید، قضاء و قدر و جبر و تفویض در كل مباحث از سخنان گهربار رسول اكرم و از احادیث اهل‌بیت علیهم السلام استفاده شده است.

علامه امینی(ره) به عشق امیرالمومنین علی علیه السلام دوباره ترك دیار كرد و راهی نجف اشرف شد. علامه در این زمان با تحقیق و تفحص از میان كتب قدیمی بسیاری، اثر گرانبهایی چون'شهداء الفضیله' را تالیف كرد، وی در این كتاب كوشید تا زندگی و دیدگاه بیش از یكصد تن از پیروان امام علی(ع) و علمای شیعه از قرن چهارم تا چهاردهم را ذكر كند.

این محدث گرانقدر پس از ادامه تحقیقات گسترده خویش در خصوص معرفی مفهوم زیارت در فرهنگ تشیع تعلیقه ای را بر كتاب 'كامل الزیارات' ابن قولویه نوشت و در ادامه با تالیف 'ادب الزایر لمن یممّ الحایر' ارادت خود را به امام حسین (ع) اثبات كرد.

گذشت ایام و تحقیقات وی سبب شد تا وی صاحب تالیفات و آثار ارزشمند بسیاری چون 'ثمرات الاسفار' در حوزه فلسفه ، نگارش حاشیه ای كلان بر دو كتاب 'مكاسب' و 'وسایل' شیخ انصاری در حوزه فقه و اصول شود.

وی در همین دوران به دلیل تلاش های علمی بسیار، موفق به كسب درجه اجتهاد از جانب علمای بنامی چون 'سید ابوالحسن اصفهانی، حاج میرزا احمد حسین نایینی، شیخ عبدالكریم حایری یزدی و شیخ محمد حسین كمپانی' شد.

از آنجایی كه او به دنبال نگارش كتابی برای ایجاد وحدت در جامعه اسلامی بود لذا كتاب 'الغدیر' را با هدف تبیین ولایت جاودان علی(ع) و مساله غدیر تالیف كرد و با استناد از منابع مختلف تاریخی از جمله آیات قرآن، احادیث و قول تابعین و اصحاب و علمای فرق مختلف بویژه مذاهب چهارگانه، نسبت به اثبات و دفاع از ولایت امیر مومنان همت گماشت و برای این منظور به كتابخانه های كشور های مختلف دنیا از جمله عراق، هندوستان، پاكستان، مغرب، مصر و...سفر كرد.

چاپ نخست این كتاب در نجف اشرف آغاز شد. این كتاب در مجموع تا 9جلد تالیف و چاپ شد و به گونه ای در جهان اسلام شهرت یافت كه بسیاری از علمای كشورهای مختلف اسلامی ضمن ستایش، بر آن حاشیه نوشتند و آن را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

علامه امینی هفت سال پس از انتشار نخستین جلد الغدیر در اثبات ارادت خود به امیر مومنان علی (ع) كتابخانه ای با بیش از چهل و دو هزار كتاب خطی و چاپی درباره مولی الموحدین امام علی (ع) با عنوان 'مكتبه الامام امیر المومنین' تاسیس كرد.

وی هیچ گاه در تبیین مسایل تاریخی، از جمله مسایل روز جهان اسلام غافل نبود، چنان كه اندیشه ولایت فقیه در بینش او از جایگاه بالا و والای بر خورداربود.

سرانجام این علامه بزرگوار، شیخ 'عبدالحسین امینی' بعد از سال ها احیای معارف دینی، بعلت بیماری و ضعف جسمانی، در دوازدهم تیر ماه سال 1349 دیده از جهان فروبست.

در كتاب مقدمه الغدیر جلد اول می خوانیم: آخرین سخنانی كه در لحظه‌‌های آخر زندگی بر لبان آن مرد بزرگ جاری شد، این بود: 'خداوندا! این سكرات مرگ است كه به سویم می‌آید. پس به سوی من نظری كن و مرا با آن چه صالحان را كمك می‌كنی، كمك نما.'

پیكر علامه امینی پس از تشییع در تهران و شهرهای مختلف عراق از جمله بغداد، كاظمین و كربلا، بنا به وصیت ایشان در نجف اشرف و در حجره‌ای از كتابخانه امیرالمؤمنین علی (ع)، كه خود بنیانگذار آن بود، به خاك سپرده شد.

اطلاع**9128**1717